Kali Linux va Parrot OS: Qaysi biri kiberxavfsizlik mutaxassislari uchun eng qulay?

Kiberxavfsizlik olamida penetratsion test va ethical hacking uchun maxsus ishlab chiqilgan Linux distributsiyalari alohida o‘rin egallaydi. Bu yo‘nalishda eng mashhur ikkita tizim — Kali Linux va Parrot OS bo‘lib, ular bugungi kunda mutaxassislar va yangi o‘quvchilar orasida keng qo‘llaniladi. Har ikkisi ham yuzlab xavfsizlik vositalarini taqdim etsa-da, ularning imkoniyatlari, maqsadi va qulaylik darajasi bir-biridan farq qiladi.

Kali Linux dastlab BackTrack OSning davomchisi sifatida yaratilgan va bugungi kunda Offensive Security tomonidan ishlab chiqiladi. Bu distributsiya:

  • 600 dan ortiq oldindan o‘rnatilgan vositalarni taqdim etadi: Nmap, Metasploit, Wireshark, Burp Suite va boshqalar.
  • Professional darajadagi penetratsion test jarayonlarini to‘liq qamrab oladi.
  • So‘nggi Kali Linux 2025.2 yangilanishida zamonaviy tahdidlarga qarshi 11 ta yangi vosita qo‘shildi (masalan, netexec, hekatomb).
  • Resurs talabchan: kamida 2 GB RAM va 20 GB xotira talab qiladi. Shuning uchun eski kompyuterlarda to‘liq ishlashi qiyin.
  • Biroq, keng hujjatlar bazasi, jamoa qo‘llab-quvvatlashi va OSCP kabi xalqaro sertifikatlardagi asosiy platforma bo‘lgani sababli, professional mutaxassislar uchun eng ishonchli tanlovdir.

Parrot OS 2013-yilda yaratilgan bo‘lib, u faqat penetratsion test emas, balki kengroq maqsadlarni ham qamrab oladi:

  • Xavfsizlik, anonimlik va forensika vositalarini birlashtiradi.
  • 600 dan ortiq vositalarga ega, biroq ularga qo‘shimcha ravishda Tor Browser, AnonSurf, ZuluCrypt kabi maxfiylikni ta’minlovchi dasturlar ham mavjud.
  • Resurs tejamkor: atigi 320 MB RAM bilan ishlay oladi, 2 GB esa yetarli darajadagi samaradorlikni ta’minlaydi. Shuning uchun eski noutbuklar yoki virtual mashinalar uchun juda qulay.
  • MATE ish stoli muhiti oddiy va qulay interfeys taqdim etadi, bu esa yangi foydalanuvchilar uchun mos muhit yaratadi.

To‘g‘ridan-to‘g‘ri taqqoslash

🔹 Resurs talabi: Kali ko‘proq kuchli kompyuterlarni talab qiladi, Parrot esa resurs cheklangan tizimlarda ham bemalol ishlaydi.
🔹 Vositalar: Ikkisi ham 600+ vositaga ega, lekin Kali professional penetratsion test uchun chuqurlashgan, Parrot esa maxfiylik va anonimlikni ham qamrab oladi.
🔹 Jamoa va hujjatlar: Kali keng hujjatlar bazasi va sanoat darajasidagi qo‘llab-quvvatlashga ega. Parrot hujjatlari ham yaxshi, ammo hajmi kichikroq.
🔹 Qo‘llanish sohasi:

  • Kali Linux — professional xavfsizlik muhandislari va sertifikatlash jarayonlari uchun.
  • Parrot OS — o‘quvchilar, resurs cheklangan muhitlar va maxfiylikka e’tibor beruvchi foydalanuvchilar uchun.

Qaysi birini tanlash kerak?

  • Agar siz professional penetratsion testchi yoki xavfsizlik bo‘yicha konsultant bo‘lsangiz, shuningdek xalqaro sertifikatlarga tayyorlanayotgan bo‘lsangiz — Kali Linux eng to‘g‘ri tanlov.
  • Agar siz talaba, tadqiqotchi yoki eski texnikada ishlayotgan mutaxassis bo‘lsangiz, yoki maxfiylikka ustuvorlik bersangiz — Parrot OS sizga qulayroq.
  • Katta tashkilotlar esa ikki distributsiyani birgalikda qo‘llash orqali ham yutadi: Kali — formal testlar uchun, Parrot — tadqiqot va rivojlantirish uchun.

Kali Linux va Parrot OS — bir xil maqsadga xizmat qiladigan, ammo turlicha yondashuvga ega ikki kuchli qurol. Kali — professional sanoat standarti, Parrot esa yengil, qulay va maxfiylikka yo‘naltirilgan muhit. Ularning tanlovi foydalanuvchining tajribasi, maqsadi va texnik imkoniyatlariga bog‘liq.