Azure Active Directory’dagi zaiflik: Maxfiy kalitlar orqali hujumchilar butun tizimni egallashi mumkin

So‘nggi kiberxavfsizlik tekshiruvlari shuni ko‘rsatdiki, Azure Active Directory (Azure AD) tizimida xavfli zaiflik mavjud. Bu zaiflik orqali tajovuzkorlar maxfiy kalitlarni qo‘lga kiritib, Microsoft 365 xizmatlariga to‘liq kirish imkoniyatini qo‘lga olishlari mumkin. Oddiy qilib aytganda, ular butun cloud infratuzilmasining “kirish paroli”ni topib oladi.

Zaiflikning sababi

Ko‘plab tashkilotlar o‘z ilovalari uchun sozlamalar saqlanadigan appsettings.json faylini noto‘g‘ri joyda qoldirishgan. Ushbu faylda quyidagi maxfiy ma’lumotlar mavjud bo‘lishi mumkin:

  • ClientId – ilovaning identifikatori
  • ClientSecret – ilovaning paroli
  • TenantId – tashkilotning katalog identifikatori
  • RedirectUri – qayta yo‘naltirish manzili

Agar hujumchi ushbu faylni topsa, u o‘zini haqiqiy dastur sifatida ko‘rsatib, Microsoftning OAuth 2.0 tizimi orqali tizimga kirishi mumkin.

Qanday hujum qilinadi?

  1. Hujumchi ochiq qoldirilgan fayldan ClientId va ClientSecretni topadi.
  2. Bu ma’lumotlar yordamida Microsoft’ning maxsus xizmatiga murojaat qiladi va haqiqiy token oladi.
  3. Shu token orqali u Graph API ga ulanadi va foydalanuvchilar, guruhlar, pochta va hujjatlar kabi ma’lumotlarni ko‘rishi yoki yuklab olishi mumkin.

Agar ilovaga yuqori ruxsatlar (masalan, barcha katalogni ko‘rish yoki pochta fayllarini o‘qish) berilgan bo‘lsa, hujumchi butun tashkilot ma’lumotlarini osonlikcha qo‘lga kiritadi.

Nimalar qilishlari mumkin?

  • Ilovani taqlid qilish – ishonchli dastur nomidan yangi ruxsatlar so‘rab olish.
  • Ma’lumotlarni yig‘ish – foydalanuvchilar, rollar va maxfiy fayllarni o‘rganish.
  • Yonma-yon hujum – boshqa maxfiy kalitlar orqali bazalar yoki fayl saqlash joylariga kirish.
  • Uzoq muddatli yashirin hujumlar – tizimga orqa eshik o‘rnatib, oylar davomida sezilmay turish.

Qanday xavf tug‘diradi?

Bu nafaqat texnik muammo, balki huquqiy oqibatlarga ham olib kelishi mumkin. Chunki foydalanuvchi ma’lumotlari noqonuniy ishlatilsa, tashkilot GDPR, HIPAA yoki boshqa xalqaro qonunlarni buzgan hisoblanadi. Bu esa katta jarimalar va obro‘ yo‘qotilishiga sabab bo‘ladi.

Himoya choralar

Mutaxassislar quyidagilarni tavsiya qilmoqda:

  • Konfiguratsiya fayllarini tekshirish – maxfiy kalitlarni ochiq joyda saqlamaslik.
  • Azure Key Vault yoki shunga o‘xshash maxfiy saqlash xizmatlaridan foydalanish.
  • Kuzatuv va monitoringni yoqish, shubhali loginlarni nazorat qilish.
  • Ilovalarga minimal ruxsatlar berish.
  • Kalitlarni muntazam yangilash va eskirganlarini bekor qilish.

Birgina oddiy xato — maxfiy faylni noto‘g‘ri joyda saqlash — butun bulut tizimining qo‘ldan ketishiga olib kelishi mumkin. Shu sababli, tashkilotlar bulut xavfsizligini ta’minlashda hushyor bo‘lishlari, maxfiy kalitlarni ishonchli saqlashlari va doimiy nazoratni yo‘lga qo‘yishlari shart.