APT tahdidlariga qarshi ilg‘or tizim: EARLYCROW haqida bilasizmi?

Bugungi kunda kiberxavfsizlik sohasidagi eng katta tahdidlardan biri bu APT (Advanced Persistent Threats) hujumlaridir. Ular davlat idoralari, yirik korporatsiyalar, ilmiy markazlar va harbiy tashkilotlar kabi muhim obyektlarga nishonlanib, maxfiy va uzoq muddatli hujumlarni amalga oshiradi.

APT tahdidlari murakkab zararli dasturlar, masalan:

• Remote Access Trojan (RAT) – masofadan turib boshqariluvchi zararli dasturlar
• Rootkitlar – tizimga chuqur o‘rnashib oluvchi yashirin dasturlar
• Spyware – maxfiy ma’lumotlarni to‘playdigan josus dasturlar
• Keyloggerlar – foydalanuvchilarning klaviatura bosishlarini yozib boruvchi dasturlar

ushbu vositalardan foydalanib, kompaniyalarning maxfiy ma’lumotlarini o‘g‘irlash, tizimlarni buzish va nazorat qilish bilan shug‘ullanadi.

Bu zararli dasturlar HTTPS tarmoq trafigi orqali boshqaruv va nazorat (C&C – Command and Control) serverlari bilan bog‘lanadi. Shifrlangan trafik ishlatilganligi sababli ularni an’anaviy tarmoq hujumlarini aniqlash tizimlari (NIDS) orqali aniqlash juda qiyin.

Imperial College London tadqiqotchilari Almuthanna Alageel va Sergio Maffeis tomonidan ishlab chiqilgan EARLYCROW tizimi aynan HTTPS orqali amalga oshiriladigan APT tahdidlarini aniqlash uchun mo‘ljallangan.

EARLYCROW APT hujumlarini aniq belgilovchi trafik xususiyatlariga asoslangan kontekstual xulosa olish texnikasidan foydalanadi.

Bu tizim PairFlow deb nomlangan yangi ko‘p maqsadli tarmoq oqim formatidan foydalanib, APT tahdidlarini aniqlash va ularning yashirin C&C faoliyatini fosh etish imkonini beradi.

EARLYCROW Ishlash Printsipi

1️⃣ Kontekstual Xulosa (Contextual Summaries)

EARLYCROW HTTPS trafigini shifrlashni buzmasdan tahlil qiladi va PairFlow formati orqali tarmoq oqimining asosiy xususiyatlarini chiqarib beradi.

2️⃣ Tahdid Modeli (Threat Model)

Tizim APT guruhlarining hujum usullari (TTPs – Tactics, Techniques, and Procedures) asosida ishlab chiqilgan bo‘lib, APT faoliyatini aniqlash uchun maxsus algoritmlardan foydalanadi.

3️⃣ Yuqori Aniqlik (High Accuracy)

Tizim APT C&C faoliyatini 93.02% aniqlik bilan topishga qodir va 0.74% soxta ijobiy natijalar (FPR – False Positive Rate) ko‘rsatkichiga ega.

EARLYCROW APT faoliyatini aniqlash uchun quyidagi bosqichlarni bajaradi:

1️⃣ Tarmoq trafigini (PCAP formatida) yig‘ish
2️⃣ PairFlow formatiga o‘tkazish
3️⃣ PairFlow ma’lumotlarini mashinaviy o‘rganish modellarida tahlil qilish
4️⃣ Shubhali C&C faoliyatini aniqlash va ogohlantirish berish

PairFlow Formatiga O‘tkazish Namuna Kodi

Quyida PCAP formatidagi trafikni PairFlow formatiga o‘tkazish uchun Python kodi berilgan:

Bu kod tarmoq trafigidagi asosiy ma’lumotlarni yig‘ib, PairFlow formatida tahlil qilish imkonini beradi.

EARLYCROW’ning Kiberxavfsizlikka Ta’siri

📌 APT tahdidlarini erta bosqichda aniqlash – Oddiy NIDS tizimlari o‘tkazib yuboradigan HTTPS orqali shifrlangan C&C trafiklarini topish imkonini beradi.

📌 Yangi tahdidlarga moslashuvchan – Mashinalar o‘rganishi algoritmlari yordamida ilgari noma’lum bo‘lgan APT hujumlarini ham aniqlash mumkin.

📌 HTTPS trafikini shifrlashni buzmasdan tahlil qilish – Ma’lumotlarni maxfiy saqlagan holda, APT faoliyatini yuqori aniqlik bilan kuzatish imkonini beradi.

Tadqiqotchilar EARLYCROW imkoniyatlarini yanada kengaytirish ustida ishlashni rejalashtirishmoqda. Kelajakda quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha rivojlantirishlar kutilmoqda:

✅ Boshqa shifrlangan protokollarni qo‘llab-quvvatlash – Masalan, TLS 1.3, QUIC va VPN trafigini tahlil qilish.

✅ NIDS tizimlari bilan integratsiya qilish – Snort, Suricata va Zeek kabi mashhur kiberxavfsizlik tizimlari bilan birlashtirish.

✅ Bulut infratuzilmalari uchun moslashtirish – AWS, Azure va Google Cloud Platform kabi bulut xizmatlaridagi tarmoq trafigini avtomatik tahlil qilish.

Xulosa qilib aytganda

EARLYCROW – bu APT tahdidlarini HTTPS orqali aniqlashga qaratilgan innovatsion yondashuv bo‘lib, u:

✅ Kiberxavfsizlik tizimlari tomonidan o‘tkazib yuboriladigan yashirin C&C faoliyatlarini topish imkonini beradi.
✅ APT hujumlarini erta bosqichda aniqlash orqali kompaniyalarga ularga qarshi samarali himoya qilish imkoniyatini taqdim etadi.
✅ HTTPS trafigini shifrlashni buzmasdan, zararli faoliyatni aniq kuzatish va baholashga yordam beradi.

Bugungi rivojlangan kiberjinoyatchilik dunyosida, Check Point va Wiz kabi yirik kiberxavfsizlik kompaniyalari bilan bir qatorda EARLYCROW ham kiberxavfsizlik infratuzilmalarining muhim qismiga aylanishi kutilmoqda.

Bu texnologiya kiberxavfsizlik sohasida yangi davrni boshlab beradi va APT guruhlariga qarshi kurashda muhim qurolga aylanadi.