Apache Commons Text’dagi kritik zaiflik masofaviy kod bajarilishiga yo‘l ochmoqda

Zamonaviy dasturiy ta’minotlarda uchinchi tomon kutubxonalaridan keng foydalanish qulaylik bilan bir qatorda jiddiy kiberxavfsizlik xatarlarini ham keltirib chiqarmoqda. Yaqinda aniqlangan Apache Commons Text kutubxonasidagi yangi zaiflik bunga yaqqol misol bo‘la oladi. Mazkur zaiflik CVE-2025-46295 identifikatori bilan ro‘yxatga olingan bo‘lib, u masofadan turib kod bajarish (Remote Code Execution – RCE) imkonini yaratadi.

Zaiflikning mohiyati

CVE-2025-46295 zaifligi Apache Commons Text kutubxonasining xavfsiz bo‘lmagan interpolatsiya (text interpolation) mexanizmi bilan bog‘liq. Ushbu mexanizm matn ichidagi ifodalarni dinamik tarzda qayta ishlash, tashqi resurslarga murojaat qilish yoki hisoblash imkonini beradi. Agar dastur ushbu funksiyani foydalanuvchi tomonidan kiritilgan ishonchsiz ma’lumotlar bilan ishlatsa, hujumchi maxsus tayyorlangan payload orqali:

  • ixtiyoriy kodni bajarishi,
  • server resurslariga ruxsatsiz murojaat qilishi,
  • yoki tashqi tizimlar bilan o‘zaro aloqaga chiqishi mumkin.

Natijada butun tizim to‘liq nazorat ostiga olinishi ehtimoli yuzaga keladi.

Ta’sir doirasi va xavf darajasi

Mazkur zaiflik Apache Commons Text 1.10.0 dan oldingi barcha versiyalariga taalluqlidir. Ushbu kutubxona Java asosidagi ko‘plab ilovalar va server tizimlarida matnni qayta ishlash uchun keng qo‘llanilganligi sababli, zaiflikning ta’sir doirasi juda keng hisoblanadi.

Xususan, FileMaker Server 2025 mahsulotida ham ushbu komponentdan foydalanilgani aniqlangan. Claris kompaniyasi tomonidan berilgan rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, muammo FileMaker Server 22.0.4 versiyasida to‘liq bartaraf etilgan va unda Apache Commons Text kutubxonasi 1.14.0 xavfsiz versiyaga yangilangan.

Ta’minot zanjiri xavfi

Ushbu holat yana bir bor transitiv bog‘liqliklar (transitive dependencies) bilan bog‘liq xatarlarni yuzaga chiqardi. Ya’ni, dastur ishlab chiquvchi to‘g‘ridan-to‘g‘ri foydalanmayotgan yordamchi kutubxona ham jiddiy xavfsizlik zaifligini olib kelishi mumkin. Agar bunday komponentlar muntazam yangilanmasa yoki nazorat qilinmasa, ular butun infratuzilma xavfsizligiga putur yetkazadi.

Tashkilotlar uchun tavsiyalar

Kiberxavfsizlik mutaxassislari va tashkilotlarga quyidagi choralarni ko‘rish qat’iy tavsiya etiladi:

  • Apache Commons Text kutubxonasining 1.10.0 dan past versiyalari mavjudligini aniqlash;
  • imkon qadar tezroq 1.14.0 yoki undan yuqori versiyaga yangilash;
  • barcha Java asosidagi loyihalarda dependency scan va SBOM (Software Bill of Materials) tahlilini o‘tkazish;
  • server tomonda foydalanuvchi kiritadigan ma’lumotlar bilan ishlovchi funksiyalarni qat’iy cheklash;
  • internetga ochiq xizmatlarda qo‘shimcha himoya mexanizmlarini joriy etish.

Mas’uliyatli xabar berish va xulosa

Claris kompaniyasi ushbu zaiflikni mas’uliyatli tarzda xabar qilgan anonim tadqiqotchiga minnatdorlik bildirgan. Bu holat kiberxavfsizlik hamjamiyatida responsible disclosure amaliyotining muhimligini yana bir bor tasdiqlaydi.

Xulosa qilib aytganda, CVE-2025-46295 zaifligi oddiy yordamchi kutubxona ham noto‘g‘ri boshqarilganda jiddiy RCE hujumlariga sabab bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatadi. Shu bois, tashkilotlar uchun komponentlarni doimiy yangilab borish, bog‘liqliklarni nazorat qilish va xavfsizlik auditlarini muntazam o‘tkazish bugungi kunda muhim strategik vazifaga aylangan.